Uitnodiging ‘Journaal van de Toekomst’

Gemeentebeleving komt graag in gesprek met koplopers en sociale vernieuwers. Dit keer met Roel Simons, film regisseur en bedenker van creatieve participatie concepten, waaronder ‘Journaal van de Toekomst’.  In al zijn projecten speelt de camera een belangrijke rol om het participatie proces op gang te bergen en te delen met een grotere groep. In Cascadepark Almere hielp hij bewoners hun eigen park ontwerpen. Met de forensische afdeling van Politie bracht hij letterlijk de toekomst in beeld. Voor het oppikken van signalen van mensenhandel liet hij hotelmedewerkers het eigen script schrijven voor hun eigen trainingsfilm.  Ook voor Gemeentebeleving werkt hij mee aan de vormgeving van participatieve leerprocessen. Wat kunnen we van hem leren?

Iedere gemeente is er mee aan de slag, participatie. Hoe breng je participatie op gang volgens jou?
Door het zichtbaar maken van onaffe verhalen. Je staat er midden in. Onaf maakt nieuwsgierig en actief. Of, angstig en verkrampt. Ik help ambtenaren om in de werkelijkheid van alledag affe en onaffe verhalen te herkennen.

Wat bedoel je met ‘onaffe verhalen’ ?
‘Onaffe verhalen’ zijn verhalen die in het midden stoppen … en die je zelf af kan maken. Ze lijken op ’t leven zelf. Dat is ook niet ‘af’. De meeste traditionele verhalen zijn ‘af’, want ze spelen in het verleden. Het is een verslag van een gebeurtenis met het perspectief van ‘terugkijken’. Het onaffe verhaal heeft geen einde en draait daarmee automatisch de blik en aandacht naar de toekomst. De cliff-hanger in de soap. Het volgende level in een game. De lange reeks aan commentaren bij een facebook bericht. Het zijn ‘onaffe verhalen’. Als ik met video werk in participatie processen is het doel dat het verhaal in de werkelijk wordt afgemaakt…ook als de camera er niet bij is.

Als we dus willen dat iedereen meedoet in de samenleving, moet je onaffe verhalen helpen op gang te brengen. En video is een krachtig hulpmiddel om verhalen van mensen in de samenleving héél concreet te maken en ze door actie te verbinden aan het grote geheel. Daarmee stimuleer je participatie.

Wat bedoel je door actie te verbinden aan het grote geheel?
Burgers krijgen steeds meer invloed om hun eigen verhalen vorm te geven in de samenleving en ambtenaren moeten meer naar de achtergrond stappen. Juist dan is het belangrijk dat het grote plaatje in beeld blijft. Ook voor de burgers. Om in beelden te spreken: met beleidsnota’s en regels hielden ambtenaren als het ware het deksel van de puzzeldoos omhoog. Als je een stukje had dat in het eindbeeld paste, dan kon je meedoen. Nu mag je als burger zelf aan het schilderdoek gaan staan. Ambtenaren kunnen actieve burgers dan af en toe meenemen in die terug stap beweging, zodat iedereen kan zien wat ze samen aan het schilderen zijn.

Hoe begin je?
Je begint gewoon. Hier en nu. Zo doen we dat ook met het ‘Journaal van de Toekomst’. Je verzint een idee en begint meteen dat fysiek vorm te geven. Terwijl de camera loopt. Zo leg je meteen ook het leerproces vast. Je werkt met de middelen en mensen die er nu zijn. Met al hun verschillende meningen en ideeën. Met al hun vaardigheden, kennis en ervaring. Hoe groter de variëteit van mensen, hoe beter. Het is niet nodig om het vooraf met elkaar eens te zijn over wat ‘het’ moet worden. Je bent je eigen toekomst aan het máken. Met één oog in de verbeelding, met het andere in de werkelijkheid.

Tijdens het doen ervaar je vanzelf of je plannen een toekomst hebben. Het verhaal in de film is de aanzet voor een project in de werkelijkheid. Het is bij voorkeur een ‘onaf verhaal’. En omdat het op video staat kun je het gemakkelijk delen. Het draagt dan niet alleen de inhoud over. Ook de positieve energie van de mensen is zichtbaar en voelbaar. Zo kun je, veel eenvoudiger dan bij notulen van een vergadering, andere mensen enthousiasmeren en betrekken die er op dat moment niet bij waren.

Hoe kan de gemeente Journaal van de Toekomst inzetten bij de transitie waar ze momenteel volop in zitten? Wat gaat dit ze opleveren ?
De transities roepen veel weerstand op. Dat is normaal bij grote veranderingen. Met Journaal van de Toekomst stap je als team een aantal jaren vooruit in de gedroomde toekomst. Het probleem is dan opgelost. De transitie is doorleefd. De angsten zijn overwonnen. Vanuit die toekomst kijk je met z’n allen terug en stel je de vraag: hoe zijn we hier eigenlijk terecht gekomen ? ‘Backcasting’ heet dat. Je bent mentaal vrijer dan bij vooruitkijken. De oplossingen die je dan ziet zijn creatiever en verrassender want je zit in de energie: het is gelukt ! De beren op de weg zijn overwonnen. Het genereert optimisme om uitdagingen aan te gaan. En het creëert commitment voor de acties richting die gezamenlijke toekomst in een team. Samenwerken met zo’n clubje mensen is voor anderen heel aantrekkelijk. Jezelf en je team in een professionele film terugzien na zo’n intense dag samen is elke keer weer een bekrachtigende ervaring.

Uitnodiging
Worstel je met de vraag hoe om te gaan met de snel veranderende complexe samenleving? Of heb je een andere prangende vraag? Kom dan 3 december en neem betrokken collega’s mee om gezamenlijk je vraag nader te onderzoeken. De oplossing hiervoor is er namelijk vaak al, je moet ‘m alleen gaan zien. Wij helpen je dat voor elkaar te krijgen.

Waarom mee doen?
Journaal van de Toekomst is een hele geschikte leerervaring om problemen om te zetten in kansen en oplossingen en lange termijn visies concreet te maken voor de nabije toekomst. Zeker in deze transities, met alle spanningen die dat oproept, is het ook een creatief teambuildingsinstrument dat helpt om positieve energie te generen en vastgelopen projecten weer op gang te helpen.

Wanneer?
Donderdag 3 december, start 13.30 uur, einde 17.30 uur.
Waar? Arnhem, http://cultuurherberg.nl/
Investering:  €97,00 per persoon, kom je met een team van 3 personen dan betaal je €249,00 en met een team van 5 personen betaal je €397,00. De factuur krijg je na inschrijving.