Plan of purpose?
Kan een gemeente een ‘purpose’ hebben? En zo ja, wat zou dat kunnen zijn? Laatst vertelde de oprichter van de Academy for Integrated Medicine mij dat hij samen met een groep anderen de ambitie heeft om van de stad Amsterdam een ‘blue zone’ stad te maken. Hier sloeg ik direct op aan. Er kwamen direct allerlei ideeën bij me op en ik hoorde mezelf al roepen: ‘daar wil ik ook aan bijdragen’. Dat is dus wat een purpose kan doen! Dat er vervolgens plannen nodig zijn, snap ik. Maar het al te vast uitwerken stap voor stap, zet de zaken (te)vast. Iets wat in deze zo snel veranderende tijden niet meer te doen is. Toch gebeurt het nog volop. Zelfs op een manier dat iemand de plannen maakt en iemand anders het moet uitvoeren. Net alsof dit gescheiden werelden zijn. Op z’n minst is het dan handig dat degene die het uitvoert ook meedenkt met het beleid/plan. Denken in gescheiden werelden is niet meer houdbaar. Daar is de wereld te complex voor geworden. Met andere woorden het Newtoniaans denken, wat nog zo ons ‘paradigma’ is, is niet meer toereikend. Je wilt je met hart en ziel ergens aan verbinden. En dat werkt alleen als je ergens al ‘gevoel’ bij hebt en het bijdraagt aan iets groters.
Een ander mooi voorbeeld van een (interim)verandermanager die ik vandaag sprak. Hij vertelde dat hij al een aantal keer op gesprek was geweest bij een gemeente en dat ze aangaven dat het veranderplan al klaar was en of hij dat dan zou kunnen implementeren. Ook dit is weer een hele mechanische manier van kijken. Alsof het een ‘kunstje’ is of een ‘blauwdruk’ die je kunt ‘uitrollen’. Hier heb ik al direct heel veel bedenkingen bij maar toch is het nog aan de orde van de dag.
Maar het goede nieuws is dat er ook zo veel mooie voorbeelden zijn bij gemeenten waar ruimte is of medewerkers ruimte ‘toe eigenen’ om het anders te doen. Zo ben ik assessor voor Gemeente Delers, een initiatief van VNG. Samen met iemand anders beoordeel in twee ingezonden casussen. Een daarvan was zo inspirerend omdat ze het op geheel eigen wijze gedaan hebben, heel organisch en vanuit een grote bevlogenheid om de doelgroep te helpen. Ze zijn daarom ook begonnen met het betrekken van de doelgroep om er echt achter te komen wat er nodig is. Gedurende het hele proces is deze doelgroep ook betrokken gebleven. En zelfs ook werkzaamheden gaan doen voor de gemeenten in het project. Als er eerst een vast omlijnt plan gemaakt was hadden ze nooit de inzichten die ze gaandeweg op hebben gedaan kunnen integreren. Ik vond dit echt hoopgevend en een mooi voorbeeld hoe het ook kan. Zo’n aanpak is niet 1 op 1 te kopiëren omdat het ‘succes’ zit in de mensen zelf, in hoe en met welke intentie ze dit doen, met hart en ziel, en vanaf het allereerste begin iedereen die er mee te maken had er bij te betrekken. Dan pas kan het gedragen worden en een succes worden.
Zie ter inspiratie dit gastcollege van Sadhgura op het MIT (Massachusetts Institute of Technology). Hij zegt: ‘Een plan is iets van vandaag. Als je te veel hecht aan een plan, sluit je mogelijkheden die zich morgen aandienen uit. Het is goed om een plan te hebben maar een purpose is beter.
