Het Eend en Konijn Paradigma: Een Nieuwe Benadering voor Complexe Vraagstukken

‘We redden het niet meer om de doelen te behalen in de toekomst met de mindset van een konijn”, hier sprak de directeur van een groot wetenschappelijk onderzoeksbureau. Dit naar aanleiding van een afrondende presentatie die wij (Ellen Steijvers en ik), hielden een paar weken geleden ter afronding van ons onderzoek.

Ons onderzoek ging over de evaluatie van een samenwerkingsverband van ministerie, provincie en een kennisnetwerk. De vraag aan ons was of het samenwerkingsverband afgelopen jaren goed gefunctioneerd heeft en wat er verbeterd kon worden.

We hebben na de nodige interviews en analyses, geconstateerd dat er veel goed gaat maar dat er iets anders nodig is om in de toekomst de doelen zoals die gesteld zijn (nog) te kunnen behalen. Om dit helder te maken hebben we het paradigma van de eend en het konijn geïntroduceerd. Voor sommige wellicht een bekend plaatje waarbij het niet gaat om dat je of het konijn of de eend ziet maar dat je ze allebei kan zien. Het gaat dus niet om OF maar om EN.

Het Konijn en Eend Paradigma begint met het konijn . Het konijn staat voor onze gebruikelijke manier van denken, onze comfortzone. Bij het paradigma van het konijn is het startpunt de aanbodkant. We bieden oplossingen en vullen vraagstukken in met onze vertrouwde methoden en denkpatronen. Er is een grote mate van voorspelbaarheid en bekendheid met het probleem of het vraagstuk. In het paradigma van het konijn wordt er vooral gewerkt met deadlines, rapportage en evaluaties. Dit kan effectief zijn voor eenvoudige problemen, maar het schiet tekort bij complexe vraagstukken. Een voorbeeld hierbij is het beleid van parkeervergunningen, redelijk voorspelbaar, vele voorbeelden zijn bekend.

De eend vertegenwoordigt de tegenhanger van het Konijn. De eend staat voor het vermogen om buiten de gebaande paden te denken, om nieuwe perspectieven te verkennen en om te experimenteren met nieuwe ideeën. Het startpunt van de eend ligt bij de vraagbehoefte. Je zou kunnen denken aan de meer complexere vraagstukken zoals energie, wonen, AI, waarbij afstemming tussen meerdere stakeholders nodig zijn. Wanneer we een probleem benaderen als een Eend, omarmen we de complexiteit en durven we het onbekende te verkennen. We zijn bereid om te leren van onze fouten en om in interactie creatieve oplossingen te bedenken die misschien niet voor de hand liggen.

Het Konijn en het Eend Paradigma kan worden toegepast op allerlei vraagstukken, van organisatorische uitdagingen tot maatschappelijke problemen. Door beide perspectieven de Eend en het Konijn te zien in onze denkprocessen, kunnen we nieuwe inzichten verwerven en innovatieve oplossingen ontwikkelen. Een paar weken geleden hebben we het idee van het eend en konijn gepresenteerd bij de gemeente Delft. Daar ontstonden door het inbrengen van het paradigma van het konijn en de eend andere gesprekken. Er werd daar zelfs al geopperd om het perspectief van het konijn en de eend standaard mee te nemen in de raadsvoorstellen en de opdrachtstelling naar werkgroepen.

Het Konijn en Eend paradigma nodigt ons uit om onze comfortzone te verlaten en te verkennen wat er buiten de gebaande paden ligt. Door afwisselend de Eend en het Konijn te zijn, kunnen we complexe vraagstukken benaderen met een frisse blik en creatieve oplossingen vinden waar we anders misschien nooit aan hadden gedacht.

Nieuwsgierig geworden? En heb je een (complexe) opgave en ben je benieuwd hoe je hier op een hele andere manier naar zou kunnen kijken dan nodigen we je uit voor een kennismakings co-creatie gesprek met Ellen en mij. Laat je naam en telefoonnummer achter en we nemen contact met je op: marieke@gemeentebewegers.nl.

Over ons

Marieke van der Meché: business energy coach & verbinder van mensen, organisaties en netwerken. Opgeleid in Cultuur, Organisatie en Management en Energiemanagement. Haar expertise richt zich op transformatie, innovatie en nieuw leiderschap. Zij heeft jarenlange ervaring met bestuurders en directies van overheden om de vraagstukken te achterhalen en op een vernieuwende manier antwoord te vinden voor de complexe opgaven.

Ellen Steijvers is een dynamische expert op het gebied van governance, cultuur en gedrag. Ze is gespecialiseerd in het begeleiden en onderzoeken van verander- en implementatieprogramma’s, waarbij ze altijd vertrekt vanuit de mens als het startpunt. Met haar strategisch inzicht, bestuurlijke vaardigheden en uitgebreide ervaring weet ze op unieke wijze verbinding te leggen tussen verschillende werelden. Ellen kijkt holistisch, met een brede en multidisciplinaire blik en wordt geroemd om haar visionaire aanpak. Ze staat bekend als een bewegingsmaker, die opdrachtgevers weet te verrassen en te inspireren. Haar enthousiasme en creativiteit zorgen voor vernieuwende en passende oplossingen die het verschil maken. Ellen Steijvers, de onbewustzijnshacker die met haar speelse energie de wereld een stukje mooier maakt.